Giáo Dục Việt Nam Và Phần Lan

Giáo Dục Việt Nam Và Phần Lan

Chỉ cần nhìn vào lý tưởng thực sự của một quốc gia và cách thức vận hành của nó thì hoàn toàn có thể biết được tương lai của quốc gia đó. Nếu một quốc gia nhiều năm hòa bình mà vẫn còn quá nghèo và lạc hậu so với thế giới thịnh vượng và văn minh thì nhất định quốc gia đó, hoặc có vấn đề về lý tưởng, hoặc có vấn đề về cách thức vận hành, hoặc có vấn đề cả hai.

Nếu một quốc gia thật sự muốn canh tân thì việc đầu tiên là phải xác định cho được đâu là một xã hội lý tưởng mà quốc gia đó muốn vươn tới và cách thức vận hành xã hội (công nghệ quản trị quốc gia) để hiện thực hóa được lý tưởng này.

Trong một xã hội văn minh luôn có 3 định chế là nhà nước, thị trường và xã hội dân sự. Cách thức vận hành xã hội cũng có nghĩa là cách thức vận hành 3 định chế này và mối quan hệ giữa chúng. Nhà nước nắm quyền lực chính trị và thường theo đuổi quyền lực, còn thị trường nắm quyền lực kinh tế và thường theo đuổi lợi nhuận, và xã hội dân sự (chủ yếu là các chủ thể phi chính phủ và phi lợi nhuận) sẽ nắm quyền lực văn hóa và thường theo đuổi chân lý, đạo lý. Nếu không phát triển kinh tế thị trường thì không thể có nền kinh tế hùng mạnh và nếu không có xã hội dân sự thì không thể có nền văn hóa tiến bộ. Nhà nước thì quốc gia nào cũng có, nhưng nếu một quốc gia mà thiếu đi kinh tế thị trường hoàn thiện và xã hội dân sự mạnh mẽ thì chắc chắn quốc gia đó không thể thịnh vượng và văn minh.

Tuy chậm, nhưng Việt Nam đang từng bước hướng đến một xã hội văn minh. Cụ thể là, trước đây Việt Nam chỉ có nhà nước, không có kinh tế thị trường, cũng chẳng có xã hội dân sự. Nhưng nay, không chỉ có “nhà nước” mà còn có “thị trường” và bắt đầu hình thành “xã hội dân sự”. Tức là, từ việc ôm mọi thứ và quyết mọi chuyện thì nay nhà nước đã nhường rất nhiều việc lại cho “thị trường” giải quyết và thực tế cho thấy thị trường giải quyết tốt hơn nhà nước và kinh tế hiện nay dù còn kém xa các nền kinh tế thị trường trưởng thành nhưng đã vượt trội so với thời “bao cấp”. Và kinh tế sẽ phát triển mạnh hơn nữa khi nhà nước giảm “bao cấp” và giảm can thiệp hơn nữa vào thị trường để quay về với vai trò kiến tạo và bảo đảm sân chơi công bằng và bình đẳng cho các chủ thể của thị trường. Còn văn hóa sẽ bị suy bạinặng nề nếu xã hội dân sự chưa phát triển.Nhưng khi xã hội dân sự càng phát triển mạnh thì văn hóa sẽ càng được cải biến theo hướng văn minh và tiến bộ.

Để canh tân giáo dục, trước hết cần phải định nghĩa lại giáo dục, giáo dục là cái gì và để làm gì, đâu mới là mục tiêu đích thực của giáo dục và cách thức vận hành hệ thống giáo dục để đạt được mục tiêu đó. Tuy nhiên, sẽ không thể có mục tiêu giáo dục là con người tự do, cũng như không thể có một hệ thống giáo dục khai phóng để tạo ra con người tự do nếu nhưng không xác định rằng giáo dục là một định chế phần lớn thuộc về xã hội dân sự (chỉ có một phần nhỏ trong nền giáo dục thuộc về nhà nước vì có mục đích chính trị hay thuộc về thị trường vì có mục đích kinh doanh). Nói cách khác, không thể có giáo dục khai phóng và con người tự do nếu như giáo dục về cơ bản không phải là một định chế thuộc về xã hội dân sự.

Mua sách online tại Bookbuy.vn và nhận nhiều ưu đãi.