Tập sách được thực hiện như một công trình sơ khảo dân tộc học với lối văn ký sự. Ðiều này ít nhiều làm mềm hóa các vấn đề trình bày khiến người đọc dễ tiếp cận: Xứ Katu và người Katu; Làng, nhà và nghệ thuật Katu; Ðời sống Katu; Những bài hát Katu; Cái chết - sự thờ cúng người chết; Những cuộc săn máu; Các tập tục mê tín; Lễ hội, vũ điệu Katu.

Các vấn đề trình bày ngắn gọn theo sự nắm bắt của tác giả - một nhà dân tộc học và là quan đồn trưởng người Pháp được bổ nhiệm về Bến Hiên (Quảng Nam) thời đó.

Chỉ tiếc là dung lượng công trình hơi nhỏ, phần quan trọng nhất là "những cuộc săn máu" nói về một tập tục hình thành các chiến binh Katu với những chuyến trừng phạt kẻ thù - mà hệ lụy của nó tạo ra xung đột với bản làng xung quanh, lan đến tận người Kinh - chưa được khảo cứu thấu đáo.

Dù vậy, cách nắm bắt vấn đề và những tài liệu của tác giả chính là nguồn tham khảo quan trọng, như việc ông ghi nhận ông Sogny - quan chánh giám binh - là người đã nghiên cứu và gọi tên dân tộc Katu từ năm 1913.

Ðây là một dấu mốc quan trọng, bởi thông tin về nhà dân tộc học nào là người đầu tiên tiếp xúc và gọi tên một dân tộc trong cộng đồng các dân tộc VN sẽ là một trong những đóng góp quan trọng cho việc nghiên cứu dân tộc học ở nhiều phương diện khác nhau.

LAM ĐIỀN

(Theo Tuổi trẻ)