TT - Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Chạc, trong hành trình tìm kiếm, phục hiện lại ký ức, đồng thời đã dày công thực hiện những bức ảnh khỏa thân với người mẫu là cô gái trẻ Ngân Hà. Giữa thiên nhiên, trong những thời khắc đột hứng, những cú máy ngược ánh sáng mặt trời. Đẹp...

Nhưng sau khi bị đánh ngất xỉu, tỉnh dậy, Nguyễn Chạc nhờ người bạn đạo diễn của mình rửa ảnh thì lạ lùng thay, hoàn toàn không có một bóng dáng thiếu nữ nào, mà chỉ thấy hình những cơn lốc. Trong cơn lốc, lần lượt từng mặt người nhòe mờ ẩn hiện...

Sách do Liên Việt & NXB Hội Nhà Văn ấn hành -Ảnh: T.N.T.

Nếu có thể kể nội dung cuốn tiểu thuyết Ngược mặt trời của Nguyễn Một thì đó là một cách kể tóm tắt. Nhưng có lẽ đây không phải là một cuốn sách đọc để kể, bởi ngay từ đầu tác giả đã chủ ý viết rời rạc, mỗi chương như một ô ruộng trên cánh đồng. Phải đi hết cánh đồng, phải chậm rãi dầm dề ở một mức độ nào đó thì mới thấy được những đường link (kết nối) của nó, và từ đó mới có thể kể về câu chuyện này. Tất nhiên, những ô ruộng là một cách nói ví von, bởi tiểu thuyết này không viết về đồng bằng mà viết về miền rừng, một miền rừng của Đàng Trong với những đặc thù nhân địa, âm sắc.

Nguyễn Chạc đi tìm lại hình ảnh ngôi làng Chạc Chìu của mình, lần hồi theo những mảnh vụn ký ức. Và anh đã gặp Ngân Hà - cô gái xinh đẹp của xứ đạo Hòa Bình. Từ Ngân Hà, một hiện thân của vẻ đẹp thánh thiện, nhà văn Nguyễn Một đẩy cái nhìn ngược quá khứ về thời các nhà truyền giáo châu Âu đến Việt Nam hồi thế kỷ 18. Một đề tài lớn và quá khó. Cho nên Nguyễn Một chọn cách viết rời rạc (với những mẩu sử, hư cấu, kết nối) có lẽ là một cách lựa chọn khả dĩ nhất.

Có thể nói trong khi thao tác ngược ánh sáng mặt trời để tìm ký ức, Nguyễn Một đã lần hồi đưa ra vùng ánh sáng những mẩu sử, cũng như những mẩu tâm hồn thuần nguyên của con người mà tưởng chừng như đã bị thất lạc vĩnh viễn.

TRẨN NHÃ THỤY

(Theo Tuổi Trẻ)