TT - “Lịch sử thường được biết đến và phán xét từ hai góc độ: những chiến công lừng lẫy, những anh hùng; và ở phía ngược lại, là những nạn nhân, những số phận bất hạnh của chiến tranh. Nhưng lịch sử không phải chỉ có thế.

Ngõ Lý Thường Kiệt sau trận bom ngày 21-12-1972 - Ảnh tư liệu trong sách

Có những con người vượt qua cuộc chiến khốc liệt như một lẽ sinh tồn, không mang tâm thế của những anh hùng (dù có nhiều người trong số họ đã được phong anh hùng), cũng không mang nỗi ám ảnh nặng nề của những nạn nhân không bao giờ lành nổi vết thương. Họ là những người Hà Nội đã đối mặt với B52 trong 12 ngày đêm lịch sử của Hà Nội mùa đông 40 năm trước. Cuốn sách này dành nói về họ”.

Nhà báo Ðào Thanh Huyền - gương mặt “đẹp lạ” của bản tin tiếng Pháp VTV ngày nào, giờ là người đã kiên trì thực hiện dự án làm sách Ðối mặt với B52 suốt hai năm nay cùng các bạn đồng nghiệp tâm huyết - đã bày tỏ như thế khi được hỏi vì sao phải làm cuốn sách sử “không theo thông lệ” này, và vì sao lại đặt tên như thế.

Rất kỹ càng tỉ mỉ và chính xác về tư liệu, Ðối mặt với B52có đủ các số liệu để trở thành một pho sử ký về cuộc đối mặt không cân sức năm nào, khi mà 1.192 máy bay Mỹ gồm 193 máy bay B52 và 999 máy bay chiến thuật với 4.583 lần xuất kích, trút xuống Hà Nội bé nhỏ với hơn 1 triệu dân 20.000 tấn bom. Cuộc ném bom đã cướp đi sinh mạng của 2.380 người dân Hà Nội, cùng với hàng vạn ngôi nhà tan nát, bệnh viện lớn nhất miền Bắc gần như bị san phẳng - nguyên một con phố (Khâm Thiên) toàn những mái đầu trắng khăn tang bới gạch vụn tìm xác thân nhân.

Cuốn sách gồm ba phần, đi theo mạch thời gian từ thời điểm miền Bắc chống chiến tranh phá hoại đến cuộc chiến 12 ngày đêm, câu chuyện của Hiệp định Paris và hòa bình cho miền Bắc. Nhưng điều cơ bản khiến cho Ðối mặt với B52 hấp dẫn và gần gũi, khác hẳn các pho sử khô khan, cứng nhắc là trong đó có sự góp mặt của 116 nhân chứng, với hơn 1/4 là dân sự. Nhân chứng trẻ nhất sinh năm 1966, mới 6 tuổi vào năm 1972 và nhân chứng nhiều tuổi nhất sinh năm 1910, khi ấy đã 62 tuổi.

Câu chuyện của mỗi người mỗi khác. Một người vợ từ nơi sơ tán về thăm chồng, muốn ở lại với chồng mà lại lo cho con, nửa đêm đạp xe quay về nơi sơ tán trong sợ hãi. Một người phi công dày dạn trận mạc đòi xuất kích mà chỉ huy không cho vì Mig 21 phải dành đánh đêm. Một vị chỉ huy tên lửa cũng cuồn cuộn ruột gan vì SAM2 chỉ dành bắn B52, nhìn từng bầy F4, F8, F111, F105 bay qua ném bom xuống Hà Nội mà không thể bắn. Và một người vợ phố Khâm Thiên đi tìm xác chồng, một nông dân Ðông Anh nhìn máy bay cháy rơi xuống ruộng... Từ những cái khác nhau ấy, người đọc có thể nhận ra một điểm chung giản dị: tất cả họ đều không sợ hãi khi đối mặt với B52 và kể lại một cách bình thản, không thù hận. Lời kể được thể hiện kèm theo là tấm chân dung từng người ở thời điểm hiện tại hoặc cả ở thời điểm tháng 12-1972, mang một vẻ chân thực đến ngỡ ngàng.

Gần 300 tấm ảnh tư liệu cùng cách trình bày khoa học, hệ thống bảng biểu, sơ đồ rất dễ theo dõi khiến cuốn “biên niên sử” này trở nên dễ đọc hơn bất cứ tài liệu sử học nào.  

Sách do NXB Trẻ ấn hành - Ảnh: Xuân Huy Nhóm làm sách có bốn người, trong số họ có một cựu chiến binh: đại tá Nguyễn Xuân Mai - ông là phóng viên báo Phòng Không - Không Quân tham gia tác nghiệp trong 12 ngày đêm lịch sử; ba người còn lại rất trẻ so với cuộc chiến: năm 1972 Huyền 3 tuổi, mẹ cho đi sơ tán, Đặng Đức Tuệ một năm sau mới sinh ra, còn Trần Phúc Thái chỉ biết chiến tranh qua phim ảnh, sách báo.

THU HÀ

 Bạn có thể tìm mua sách tại đây: http://bookbuy.vn/sach/15022/Doi-Mat-Voi-B-52---Hoi-Uc-Ha-Noi-(18-12-1972---29-12-1972).html