Ngoại giao Nhật Bản

Irie Akira sinh ngày 20.10.1934 tại Tokyo. Ông tốt nghiệp đại học Harvard năm 1957, nhận bằng Tiến sĩ Sử học tại Viện Harvard năm 1961, sau đó giảng dạy Lịch sử Ngoại giao Mỹ tại Đại học Harvard và một số trường đại học khác. Ông trở thành Trưởng Bộ môn Lịch sử của Đại học Harvard năm 1989 và là Giáo sư thỉnh giảng của một số đại học của Nhật Bản như Waseda, Ritsumeikan, Kansai.

Cuốn sách này ghi lại những suy nghĩ của tác giả về quan hệ đối ngoại của Nhật Bản cận đại. Vì vậy, đây không phải là một cuốn thông sử hoặc khái niệm chung chung, và tác giả tránh liệt kê các sự kiện chi tiết có tính giáo khoa. Để làm nổi lên những vấn đề của ngoại giao Nhật Bản, tác giả chú ý đến những điều ở phía sau các sự kiện bề mặt và suy ngẫm về ý nghĩa của chúng đối với thời đại hiện nay.

***

Lời nói đầu

Lời tựa

NỖI KHỔ CỦA CƯỜNG QUỐC NHẬT BẢN 

Mở đầu thế kỷ 20 

Nỗi bi ai của thắng lợi

Việc nghiên cứu sâu nguyên tắc ngoại giao 

Phương pháp nghiên cứu lịch sử ngoại giao mới

Chương I

KHỞI NGUỒN CỦA NỀN
NGOẠI GIAO NHẬT BẢN CẬN ĐẠI

Châu Âu và Mỹ dưới con mắt người Nhật Bản 

Thuyết thoát Á của Fukuzawa 

Sự nỗ lực trên con đường hiện đại hóa 

Tình hình quốc tế xung quanh Nhật Bản 

Nền ngoại giao không tư tuởng 

Chương II

SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẾ QUỐC NHẬT BẢN

Tuyến chủ quyền và tuyến lợi ích 

“Chiến tranh một cách hòa bình” ở châu Á 

Cuộc tấn công vào Triều Tiên và Đài Loan 

Chính phủ Nhật Bản nhìn nhận về Trung Quốc của như thế nào 

Chủ nghĩa thực dụng của chính phủ, chủ nghĩa lý tưởng của dân chúng 

Bối cảnh của tư tưởng Chủ nghĩa châu Á 

Chương III

CON ĐƯỜNG DẪN ĐẾN QUỐC GIA ĐẠI LỤC

Sự cô lập của nền ngoại giao Nhật Bản 

Chính sách đại lục của Lục quân và chính sách hải dương của Hải quân 

Sự bài xích di dân Nhật Bản ở Mỹ 

Cách mạng Tân Hợi bùng nổ 

Chương IV

NGOẠI GIAO NHẬT BẢN
TRONG THỜI KỲ CHUYỂN ĐỔI

Tình hình thế giới biến động:

Ảnh hưởng của cách mạng Nga 

Sự đối đầu với chủ nghĩa lý tưởng Mỹ 

Quan hệ hữu hảo Nhật-Mỹ về kinh tế 

Chủ nghĩa châu Á và chủ nghĩa hợp tác Âu-Mỹ 

Thuyết ngoại giao mới của Yoshino Sakuzo 

Chương V

TÌM KIẾM TRẬT TỰ MỚI

Tìm kiếm ý tưởng ngoại giao mới

Ý nghĩa của Hội nghị Washington 

Triết lý ngoại giao của Shidehara 

Sự phá sản của ngoại giao Shidehara 

Từ ngoại giao Tanaka chuyển sang hành động đơn phương của quân đội

Chương VI

TƯ TƯỞNG CỦA
CUỘC CHIẾN TRANH NHẬT-TRUNG

Quan điểm quốc phòng của quân Quan Đông 

Sự thiếu ý tưởng thống nhất của phái quân sự 

Chủ nghĩa thực dụng của Ishiwara Kanji

Rút khỏi Hội Quốc liên và ngoại giao Hiroda  1

Các nước khác lảng tránh đối đầu 

Chương VII

CON ĐƯỜNG DẪN ĐẾN
CHIẾN TRANH THÁI BÌNH DƯƠNG

Thể chế chống Nhật của Trung Quốc và Mỹ 

Ảnh hưởng của tình hình châu Âu tới châu Á 

“Xây dựng trật tự mới ở Đông Á” 

Quá tin vào Đức và chính sách Nam tiến 

Đại Đông Á – một ý tưởng nặng tính chủ quan

Làn sóng tấn công Liên Xô của Đức 

Quyết định tấn công Trân Châu Cảng 

Chương VIII

TỪ CHIẾN TRANH NHẬT-MỸ ĐẾN HIỆP ƯỚC BẢO ĐẢM AN NINH NHẬT-MỸ

Di sản của chiến tranh 

Sự biến động trong quan hệ Mỹ-Xô 

Phương thức chiếm đóng Nhật Bản của Mỹ 

Ý nghĩa của chiến tranh Triều Tiên 

Ngoại giao Yoshida và chính sách kinh tế 

Thái độ cứng rắn của Trung Quốc đối với Mỹ 

Chương cuối

NGOẠI GIAO LÀ GÌ?

“Công cụ” phân tích chính sách ngoại giao 

Truyền thống ngoại giao của Nhật Bản 

“Đông và Tây” ở người Nhật Bản 

Tình thế mới: cuộc đối đầu Mỹ-Trung 

Tương lai của cuộc chiến tranh Việt Nam  

Viễn cảnh ngoại giao Nhật Bản mới                                                                 

“…Trong bối cảnh tình hình quốc tế biến động, khi suy nghĩ về con đường sắp tới của ngoại giao Nhật Bản, tôi muốn một lần nữa nhìn lại bước đi sau thời Minh Trị mà không bị sa vào chủ quan, định kiến. Tính tích cực của ngoại giao nghĩa là gì? Nếu như nói rằng ngoại giao Nhật Bản trong quá khứ là “thành công” hay “thất bại” thì phải lý giải điều đó ra sao? Thêm nữa, nói rằng “tích cực” hay “tiêu cực” thì có liên quan gì đến thành công hay thất bại của ngoại giao? Đôi khi người ta cũng nói đến tương lai của Nhật Bản là “lãnh đạo châu Á”, những suy nghĩ như vậy trong quá khứ đã mang lại cho nước Nhật điều gì?...”

    (trích Lời nói đầu, Ngoại giao Nhật Bản, Irie Akira, dịch giả : Nguyễn Đức Minh, Lê Thị Bình, NXB Tri thức, 2013).

Mời bạn đón đọc.