GS.TS.BS Nguyễn Đình Hối giới thiệu cuốn sách này:

Cơ thể con người có nhiều cơ quan, nhiều bộ phận. Mỗi cơ quan, mỗi bộ phận có một hay nhiều chức năng. Các chức năng của cơ quan, bộ phận đó do bệnh tật có thể bị suy giảm hay bị mất hoàn toàn.Do những khám phá khoa học, vài thập niên gần đây, các tạng bị mất chức năng có thể được thay thế. Thay thế để có thể duy trì cuộc sống bình thường. Tạng bệnh cần thay thế có thể là tim, là phổi, là gan, là tụy, là thận,… Lịch sử ghép tạng của chúng ta chưa dài, con số chưa lớn.

Trong ghép thận cũng như các loại ghép tạng khác, rất nhiều vấn đề được đặt ra, được đề cập đến. Trước hết là nguồn tạng dùng để ghép. Sau là tình trạng miễn dịch giữa người hiến tạng và người nhận tạng. Tiếp theo là kỹ thuật ghép. Sau kỹ thuật ghép là công tác điều dưỡng, chăm sóc bệnh nhân.

TS. BS. Từ Thành Trí Dũng, chuyên ngành Thận Niệu đã có nhiều năm học tập, làm việc và nghiên cứu trong chuyên ngành này. Với những hiểu biết qua sách vở cùng những kinh nghiệm trong công tác chăm sóc bệnh nhân, BS Dũng đã viết quyển Điều dưỡng ghép thận. Để có quyển sách này, tác giả đã có nhiều công sức trong chăm nom và săn sóc người bệnh.

Quyển sách Điều dưỡng ghép thận này chắc chắn giúp ích rất nhiều cho các thầy thuốc nội khoa, các thầy thuốc phẫu thuật, các anh chị điều dưỡng trong công việc khó khăn vất vả này.

Cám ơn tác giả Từ Thành Trí Dũng và xin giới thiệu quyển Điều dưỡng ghép thận này với đồng nghiệp.          

                 GS. TS. BS. Nguyễn Đình Hối 
                            Nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Y Dược
                           Nguyên Giám đốc bệnh viện Đại học Y Dược

TS.BS Từ Thành Trí Dũng bàn về phẫu thuật ghép thận trên báo Sài Gòn Tiếp Thị: GHÉP THẬN SỐNG CÓ THỌ?  

Lời nói đầu

Trường hợp ghép thận đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện vào ngày 04/06/1992. Từ đó đến nay, đã có hơn hai trăm trường hợp được ghép thận tại Việt Nam. Con số ấy chắc chắn không dừng lại. Bên cạnh đó, những trường hợp ghép thận từ nước ngoài về ngày càng nhiều. Việc điều trị và chăm sóc sau ghép trở thành thường quy và đóng vai trò không nhỏ trong ngành Thận học hiện nay.

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XI, luật “Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác”đã được thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/07/2007, ngành ghép tạng Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển hơn. Bên cạnh người hiến tạng là người sống, người thân trong gia đình bệnh nhân, chúng ta sẽ lấy tạng ghép từ những người cho chết não và không quan hệ huyết thống với bệnh nhân. Khi ấy, ghép tạng nói chung và ghép thận nói riêng trở thành lĩnh vực mới trong nền y học nước nhà. Công tác điều dưỡng trong ghép tạng sẽ là một chuyên ngành mới, đóng vai trò quan trọng trong chương trình ghép.

Với một ít kinh nghiệm tích lũy từ khi tham gia các trường hợp ghép thận đầu tiên ở Việt Nam cho đến nay, cùng một số kiến thức thu thập được trong thời gian tu nghiệp nước ngoài, tác giả xin gởi đến quý độc giả những khái niệm cơ bản trong công tác điều dưỡng ghép thận. Quyển sách này bao gồm 30 chương, với ba phần chính. Phần đầu nêu bật tầm quan trọng của người điều dưỡng trong công tác ghép tạng. Phần hai giới thiệu một số kiến thức cơ bản về ghép thận. Phần ba nói về công tác thường quy của điều dưỡng trong ghép thận. Tác giả mong muốn giới thiệu một cách đầy đủ về lý thuyết cũng như thực hành trong công tác điều dưỡng để người làm lâm sàng có thể nắm bắt và áp dụng dễ dàng. Hy vọng quyển sách sẽ cho độc giả một cái nhìn toàn diện về vai trò và nhiệm vụ cụ thể của người điều dưỡng trong lĩnh vực ghép thận.

Chân thành cám ơn quý đồng nghiệp Khoa Tiết Niệu, bệnh viện Chợ Rẫy đã cùng tôi chung vai sát cánh, chia sẻ  kinh nghiệm trong thời gian công tác ghép thận. Cám ơn giáo sư Nguyễn Mậu Anh đã xem và sửa chữa bản thảo. Cám ơn điều dưỡng Châu Thị Hoa, điều dưỡng Nguyễn Thị Hồng Loan đã góp ý cho quyển sách này được hoàn chỉnh.    

Vì đây là chuyên ngành hoàn toàn mới, chắc chắn quyển sách không tránh khỏi sai sót. Kính mong được sự góp ý của quý thầy cô, quý đồng nghiệp và quý độc giả. Xin chân thành cám ơn.

                                                                        Tác giả

TS.BS Từ Thành Trí Dũng bàn về phẫu thuật ghép thận trên báo Sài Gòn Tiếp Thị: GHÉP THẬN SỐNG CÓ THỌ?  

MỤC LỤC

                                                                                                                                                                                      Trang 

PHẦN I: TẦM QUAN TRỌNG CỦA

ĐIỀU DƯỠNG TRONG GHÉP TẠNG………………………………….…....7

CHƯƠNG I: Vai trò của điều dưỡng trong ghép tạng……..…....…8

CHƯƠNG II: Chức năng điều dưỡng……………………………....……..13

CHƯƠNG III: Chất lượng cuộc sống sau ghép……………..…….….17

CHƯƠNG IV: Tuân thủ y lệnh……………………………..…................38

PHẦN II: KIẾN THỨC CƠ BẢN…………………………………………………..50

CHƯƠNG V: Miễn dịch ghép……….……………….………………………...51

CHƯƠNG VI: Rửa thận - Bảo quản thận………….…….……..…….…75

CHƯƠNG VII: Thuốc ức chế miễn dịch thường dùng…….…….….87

PHẦN III: CÔNG TÁC ĐIỀU DƯỠNG THƯỜNG QUY….106

CHƯƠNG VIII: Tuyển chọn cặp ghép từ người cho sống……...107

CHƯƠNG IX: Đánh giá người cho thận………………………………...112

CHƯƠNG X: Đánh giá người nhận thận…………………….……......119

CHƯƠNG XI: Chuẩn bị người nhận thận trước ghép.………......122

CHƯƠNG XII: Quy trình khử trùng phương tiện, thiết

                         bị, dụng cụ trong ghép thận………………….….……..127

CHƯƠNG XIII: Chuẩn bị phòng hậu phẫu cho người

    nhận thận………………………………………….….…….130

CHƯƠNG XIV: Chuẩn bị tại phòng mổ…………………………..….…..134

CHƯƠNG XV: Chuẩn bị bệnh nhân ngày trước ghép……..…… 137

CHƯƠNG XVI: Phẫu thuật lấy thận………………………………..…….143

CHƯƠNG XVII: Phẫu thuật ghép thận……………………………....…152

CHƯƠNG XVIII: Rửa thận người cho sống …………………………..162

CHƯƠNG XIX: Chăm sóc sau mổ người cho thận…................168

CHƯƠNG XX: Chăm sóc sau mổ người nhận thận……….…...….172

CHƯƠNG XXI: Nguyên tắc bù dịch trong hậu phẫu……..……….197

CHƯƠNG XXII: Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch…….….…..…...200

CHƯƠNG XXIII: Điều trị thải ghép cấp…...………………….……....207

CHƯƠNG XXIV: Biến chứng phẫu thuật thường gặp sau

                             ghép…………………….……..………………………..…….…211

CHƯƠNG XXV: Bệnh lý nội khoa thường gặp

sau ghép …………………………………………………………………………..…...….220

CHƯƠNG XXVI: Nhiễm trùng sau ghép thận ………………..………240

CHƯƠNG XXVII: Ung thư sau ghép……… ……………………....……..249

CHƯƠNG XXVIII: Thai kỳ sau ghép……… ………………................252

CHƯƠNG XXIX: Theo dõi định kỳ sau ghép …………………....…...258

CHƯƠNG XXX: Dinh dưỡng trong ghép thận………………...………279

PHỤ LỤC 1: Chỉ số cơ bản trong tuyển chọn ghép thận….….....301

PHỤ LỤC 2: Phiếu ghi diễn tiến cuộc mổ……………………….…......309

PHỤ LỤC 3: Báo cáo tình hình bệnh nhân ghép thận…….……..…313

PHỤ LỤC 4: Phiếu theo dõi sau ghép…………………………….….….…315

PHỤ LỤC 5: Danh mục thuốc thường dùng trong

                       ghép thận………………………………………………… .…….....317

PHỤ LỤC 6: Danh mục thuốc ảnh hưởng chức năng thận.…..…320

PHỤ LỤC 7: Danh mục thuốc làm thay đổi nồng độ

                      thuốc ức chế calcineurin trong máu………….……….…321

PHỤ LỤC 8: Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn

thường ngày………………………………………………………………………………..323

THUẬT NGỮ Y HỌC ANH – VIỆT………………………………………………...326

THUẬT NGỮ Y HỌC VIỆT – ANH…………………………………………..…….332

TÀI LIỆU THAM KHẢO………………..…………………………………..………………..338