Sự Suy Tàn Và Sụp Đổ Của Đế Chế La Mã

 Sự Suy Tàn Và Sụp Đổ Của Đế Chế La Mã

“Nhìn lại về quá khứ, soi vào các đế chế trỗi dậy rồi suy tàn theo dòng chảy lịch sử, và ta có thể thấy trước được tương lai.”

– Marcus Aurelius, Hoàng đế La Mã

Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã (tên tiếng anh là The decline and fall of the Roman Empire) của Edward Gibbon là một trong những bộ sách tham vọng, đồ sộ và kinh điển nhất về lịch sử văn minh thế giới. Tác phẩm được coi là thành tựu của thời đại (thế kỷ 18) và được nhiều người coi là tác phẩm vĩ đại nhất của lịch sử từng được viết ra. Nó gây tác động lớn tới các nhà văn, sử gia lẫn chính trị gia cùng thời. Những nhân vật lớn như Isaac Asimov, Winston Churchill hay Virginia Woolf đều thừa nhận rằng mình chịu ảnh hưởng lớn từ tác phẩm lẫn lối viết châm biếm đặc trưng của ông. 

Edward Gibbon cũng xuất bản những tác phẩm khác nhưng đây là bộ sách gần như trở thành cả cuộc đời ông và đưa tên tuổi Gibbon trở thành một trong những sử gia quan trọng nhất trong thời kỳ Khai minh tại Anh.

• Thời gian và qui mô tác phẩm: Tác phẩm được xuất bản trong khoảng thời gian 1776-1788 (trong suốt 12 năm), bao gồm 6 quyển; với lịch sử trải dài hơn 13 thế kỷ (từ năm 98 đến khi Constantinople thất thủ vào năm 1453) và với phạm vi phủ rộng khắp, không chỉ giới hạn tên gọi “La Mã” trong châu Âu thế kỷ 18 và thời hiện đại, mà còn nhắm vào phần phương Đông của toàn bộ tổng thể Đế chế La Mã – tức Đế chế Byzantine (Đông La Mã). Điều này giúp gợi lên cảm quan về tầm mức vĩ đại phủ khắp của Đế chế La Mã, đồng thời gợi lên một nỗi niềm đầy suy tư: “thay vì tra vấn xem tại sao Đế chế La Mã bị phá hủy, chúng ta đúng ra phải lấy làm ngạc nhiên rằng làm sao nó tồn tại được lâu đến thế.”  
• Nội dung của tác phẩm: Với dung lượng đồ sộ hơn 1500 trang, bộ sách cũng không chỉ nói về nguyên nhân suy tàn và sụp đổ của La Mã, mà khung cảnh của Gibbon trong tác phẩm này là tái hiện không khí của cả một thời đại. Cuốn sách kể câu chuyện về số phận của một trong những nền văn minh vĩ đại nhất thế giới, về những thành tựu triết học, văn chương, tôn giáo, ngôn ngữ cho đến pháp luật, và dân tộc chí, về những người cai trị, về chiến tranh và xã hội, và những sự kiện dẫn đến sự sụp đổ thảm khốc của La Mã bất chấp mọi thành tựu quân sự và văn minh mà đế chế này từng kế thừa và đạt được. 

Đối với đại bộ phận độc giả hiện đại nói chung và giới nghiên cứu nói riêng, bộ sách của Gibbon có vai trò đặc biệt quan trọng khi ngày càng có nhiều người mang tư tưởng bi quan về tương lai của văn minh Tây phương. Từng có ý kiến cho rằng: Những căn nguyên dẫn đến sự suy tàn và sụp đổ của La Mã cũng chính là những gì sẽ dẫn đến sự suy tàn và sụp đổ của nền cộng hòa và văn minh hiện tại của phương Tây. Do vậy, Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã trở thành một cuốn cẩm nang giúp thuận tiện tìm hiểu ngọn nguồn sự suy bại trong các đế chế cũng như các nền văn minh khác. 

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CỦA CHUYÊN GIA

• [Gibbon] là một trong số ít các tác giả giữ vị thế cao trong lịch sử văn chương cũng như trong danh sách các sử giả vĩ đại.”“ _ Nhà sử học J. B. Bury, người thực hiện bản biên tập cho bộ Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã trong thế kỷ 20
• “Gibbon là một học giả giữ tinh thần chính xác và tỉ mỉ, những phát biểu của ông luôn được căn cứ trên chứng cứ văn bản hoàn bị.”_ Biên tập viên Hans-Friedrich Mueller
• “Những học giả nghiêm túc không hề nghi ngờ tính độc đáo và tầm quan trọng trong tác phẩm. Ấy vậy mà Gibbon chưa từng trở thành nhà sáng lập của một ‘trường phái’. Ông không đảm nhận cương vị người khởi xướng của bất kỳ khung khái niệm mới nào, hoặc bất kỳ cách mới lạ nào để phân định quá khứ nhân loại. Theo tôi đây chính là một đầu mối cho tính ‘gần gũi’ trong thông điệp của ông về thời quá khứ, và những gì ông có thể nói cho mỗi chúng ta về vai trò của con người trong biên niên sử vĩ đại của các đế chế và các nền văn minh.”_ Sử gia hiện đại Daniel J. Boorstin 

TRÍCH ĐOẠN HAY

Lời nhận xét vốn áp dụng cho một con người có thể đem mở rộng ra cho cả một dân tộc, để rồi năng lượng của thanh gươm được truyền sang cho ngòi bút; và rồi qua kinh nghiệm, con người ta sẽ nhận ra rằng giai điệu của lịch sử sẽ thăng giáng cùng với tinh thần của thời đại.”_ Trích Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã, Quyển V

“Sự sa sút của La Mã đã thường bị quy cho việc chuyển dịch nơi đóng định đế chế; nhưng lịch sử này vốn đã cho thấy rằng những quyền lực của chính quyền bị phân chia, chứ không phải bị chuyển dời. Ngai vàng của Constantinople được dựng lên ở phương Đông; trong khi phương Tây vẫn còn nằm trong tay cả một loạt các vị hoàng đế hãy còn lưu lại ở Ý và đòi hỏi phải được thừa hưởng số lượng các quân đoàn và các tỉnh bang ở mức ngang bằng. Sự đổi mới mang mầm họa ấy làm suy yếu sức mạnh và kích động những tệ nạn của một triều đại kép: những công cụ của một chế độ áp bức và độc đoán tăng lên bội phần; và một cuộc tranh đua phù phiếm những thói xa hoa chứ không phải là về chân giá trị, được du nhập”_ Trích Sự suy tàn và sụp đổ của Đế chế La Mã, Quyển III 

Mua sách online tại Bookbuy.vn và nhận nhiều ưu đãi.